PHÂN LOẠI GIÀN KHOAN NGOÀI KHƠI & ỨNG DỤNG THỰC TẾ TẠI VIỆT NAM

MỞ ĐẦU

Trong ngành công nghiệp dầu khí thượng nguồn, đặc biệt là hoạt động khoan thăm dò và khai thác ngoài khơi, lựa chọn loại giàn khoan phù hợp đóng vai trò chiến lược đối với hiệu quả kinh tế, mức độ an toàn và khả năng tiếp cận mỏ. Trong bối cảnh Việt Nam phát triển khai thác tại các lô ngoài khơi như 06.1, 11.2, B&48/95, các loại giàn khoan như Jack-Up, Semi-Submersible, và Drillship đã và đang được sử dụng với những mức độ phù hợp nhất định.

Bài viết này nhằm mục đích hệ thống hóa các loại giàn khoan ngoài khơi đang được sử dụng trên thế giới và tại Việt Nam, đồng thời trình bày cụ thể năng lực giàn khoan của Tổng Công ty Cổ phần Khoan và Dịch vụ Khoan Dầu khí (PV Drilling) – nhà thầu khoan hàng đầu trong nước.

CÁC LOẠI GIÀN KHOAN NGOÀI KHƠI – PHÂN LOẠI & ĐẶC ĐIỂM KỸ THUẬT

2.1 Jack-Up Rig – Giàn khoan tự nâng

Cấu tạo & nguyên lý hoạt động

Jack-up là loại giàn khoan đặt trên một thân nổi chính có thể nâng/hạ bằng hệ thống chân trụ (usually three or four lattice legs) cho phép “neo” cố định xuống đáy biển. Khi hoạt động, giàn được nâng lên khỏi mặt nước để chống chịu sóng gió.

Thông số kỹ thuật tiêu biểu:

Water depth: tối đa 120 – 150 m
Drilling depth: 20.000 – 35.000 ft
Mục tiêu sử dụng: khoan thăm dò và khai thác tại thềm lục địa nông

Ví dụ & dự án ứng dụng:

Giàn PVD I khoan thành công tại mỏ Rồng Đôi (Vietsovpetro) với tổng số hơn 30 giếng trong giai đoạn 2009–2014.
Giàn PVD VI sử dụng cho chiến dịch khoan tại mỏ Cá Tầm (Cửu Long JOC) với công nghệ quản lý khoan tự động hóa.
Giàn Hakuryu-11 (Nhật Bản) từng hỗ trợ Dự án khí lô 11-2 ngoài khơi Bà Rịa-Vũng Tàu – tương tự Jack-up thế hệ mới.

2.2 Semi-Submersible Rig

Cấu tạo

Giàn nổi một phần trên mặt biển, được giữ thăng bằng bằng các pontoon chìm dưới mặt nước, kết hợp hệ thống neo hoặc Dynamic Positioning (DP). Sàn khoan được treo cao trên mặt nước giúp giảm dao động từ sóng biển.

Thông số kỹ thuật:

Water depth: 200 – 3.000 m
Drilling depth: tới 30.000 ft
Ưu điểm: ổn định trong biển động, thích hợp cho khoan vùng nước sâu

Ví dụ ứng dụng:

Giàn ENSCO 8501 (Maersk) từng triển khai chiến dịch khoan deepwater tại Nigeria và Gulf of Mexico.
Ở Việt Nam, loại giàn này ít phổ biến do vùng biển chủ yếu là nước nông. Tuy nhiên, các nghiên cứu địa chất vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa đang mở ra tiềm năng ứng dụng semi-sub trong tương lai.

2.3 Drillship – Giàn khoan nổi dạng tàu

Đặc điểm:

Là tàu nổi chuyên dụng có trang bị hệ thống khoan đặt giữa thân tàu, thường kèm theo hệ thống định vị động (DPS – Dynamic Positioning System).

Thông số kỹ thuật:

Water depth: đến 3.600 m
Mobility: cao, dễ chuyển giếng nhanh
Tính năng: phù hợp với các chiến dịch thăm dò diện rộng, đa điểm

Ví dụ:

Giàn Stena Carron (Stena Drilling – Anh) khoan thành công mỏ Liza-1 (Guyana) tại độ sâu nước 1.750 m.
Drillship vẫn chưa được sử dụng tại Việt Nam do địa hình nước nông; tuy nhiên, có tiềm năng trong các chiến dịch hợp tác quốc tế hoặc khảo sát thềm lục địa xa bờ.

HỆ GIÀN KHOAN CỦA PV DRILLING

3.1 Tổng quan

PV Drilling sở hữu 4 giàn khoan tự nâng thế hệ 2 đến 4, phục vụ các chiến dịch khoan lớn tại Việt Nam, Lào, Myanmar và Malaysia. Tất cả giàn đạt chứng chỉ API Spec Q2, ISO 9001, OHSAS 18001 và DNV-GL.

3.2 Bảng thông số kỹ thuật các giàn khoan PVD

Giàn khoan	Loại	Năm hoạt động	Water depth	Drilling depth	Dự án tiêu biểu
PVD I	Jack-Up (BMC Pacific)	2007	91 m	25.000 ft	Mỏ Sư Tử Trắng
PVD II	Jack-Up (Keppel FELS)	2009	107 m	30.000 ft	Dự án khí 11-2
PVD III	Jack-Up (Keppel FELS)	2010	121 m	30.000 ft	Thềm lục địa Malaysia
PVD VI	Jack-Up (PV Shipyard)	2015	120 m	35.000 ft	Mỏ Cá Tầm, Repsol Vietnam

KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ HỌC TẬP

Hiểu rõ cấu trúc, phạm vi ứng dụng và đặc điểm kỹ thuật của từng loại giàn khoan là yêu cầu cơ bản nhưng thiết yếu đối với các kỹ sư dầu khí, cán bộ kỹ thuật HSE, và nhân sự điều hành hiện trường (OIM, Toolpusher, Drilling Supervisor).

PVD Training cung cấp các chương trình đào tạo bài bản và cập nhật: